Op weg naar de introductie van een duurzaam baarmoederhalskanker screening- en preventieprogramma in Sierra Leone
Wij starten een nieuw project in Sierra Leone. Wij werken nauw samen met een ervaren lokale partner in de stad Makeni en het Bombali district om verpleegkundigen te trainen en vrouwen te screenen in de lokale gezondheidscentra. Sierra Leone zit nog in de beginfase van screening en dit project geeft hier een belangrijke boost aan. Wij zijn erg verheugd dat de Kerkelijke Fundatie Zusters Franciscanessen van Charitas dit nieuwe project mogelijk maakt.
De republiek Sierra Leone ligt in West-Afrika met meer dan 7 miljoen inwoners. Sierra Leone is economisch gezien een van de armste landen ter wereld. Hoewel Sierra Leone politiek stabiel is, herstelt het land zich nog steeds na een burgeroorlog en kampt het met een gebrek aan middelen en goed opgeleid personeel.
Het sterftecijfer onder de vijf jaar is een van de hoogste ter wereld en de levensverwachting wordt geschat op ongeveer 50 jaar. Een verwoestende burgeroorlog duurde van 1991 tot 2002. Sindsdien herstelt het land zich economisch en verbetert het gezondheidssysteem geleidelijk aan landelijk. De ebola-uitbraak van 2014-2016 betekende een verwoestend nadeel in de ontwikkeling van het gezondheidssysteem omdat veel goed opgeleide medische professionals stierven als gevolg van ebola. Zo stierven bijvoorbeeld verschillende artsen aan deze ziekte, terwijl het aantal artsen al met 2 op 100.000 inwoners een van de laagste ter wereld was.
Volgens de WHO is baarmoederhalskanker de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in Sierra Leone, maar de werkelijke nationale incidentie is niet bekend, omdat diagnostische methoden en behandelingsmogelijkheden voor kanker zeer beperkt zijn en betrouwbare landelijke gegevens over de incidentie van kanker ontbreken.
Ook Sierra Leone is in 2020 geraakt door de Corona-crisis. Landen zoals Sierra Leone met minder middelen en een beperkte capaciteit voor intensieve zorg waren snel in de uitvoering en handhaving van strikte vergrendelingen om de verspreiding van infectie te stoppen voordat hun gezondheidssystemen overweldigd raakten. Deze reactie heeft invloed op de beschikbaarheid van essentiële gezondheidsdiensten, met name voor vrouwen. Het is belangrijk dat vrouwen worden beschermd tegen de indirecte effecten van de COVID-19-pandemie en dat we leren van succesvolle voorbeelden van toegang blijven geven tot preventieve gezondheidszorg, ook in en na crisissituaties. Mede om deze reden hechten wij veel waarde aan onze samenwerking voor dit project, omdat zij zowel in de frontlinie werken bij crisissituaties, als ook werken aan structurele gezondheidszorg projecten.
We gaan hierbij de samenwerking aan met de ervaren lokale partner World Hope International (www.worldhope.org). Hiermee hebben wij een zeer sterke partner die meerdere gezondheidsprojecten doet in Sierra. In Sierra Leone staan ze aan het begin van baarmoederhals kanker preventie en wij willen hier een goed voorbeeld neerzetten van praktisch haalbare, efficiënte en effectieve screening en behandeling. Hierbij kunnen we staven op de jarenlange ervaring van FCF in projecten wereldwijd.
Een belangrijk onderdeel is de voorlichting aan de lokale bevolking en de juiste introductie van het programma. Het is essentieel om hardnekkige mythes over baarmoederhalskanker aan te pakken met de juiste boodschap, herhaling hiervan, gebruiken van ervaringsverhalen van vrouwen en verschillende media in te zetten, waaronder radio uitzendingen. Ook het betrekken van invloedrijke mensen in de gemeenschap en het gebruiken van bestaande lokale structuren voor het verspreiden van het juiste nieuwe over HPV infecties en dat alle vrouwen het risico lopen op de voorstadia van baarmoederhalskanker is hierin belangrijk. Ook is het betrekken van de mannen bij voorlichting cruciaal.
Voor dit project wordt er samengewerkt met bestaande overheids- en private ziekenhuizen – dus geen aparte eigen gezondheidscentra wat een belangrijke voorwaarde is voor duurzaamheid op de lange termijn. Het doel is lokale gezondheidsmedewerkers te trainen zodat zij de juiste kennis en ervaring hebben om de screening door te kunnen zetten en andere gezondheidswerkers verder kunnen trainen. Daarnaast is het betrekken van de lokale gezondheidsstructuren en overheid belangrijk bij de opzet en de uitvoering van het project zodat dit als voorbeeld kan dienen voor projecten die zij zelf opstarten.