Drie maart landde ik op Indonesische bodem om, waar nodig, het Female Cancer Programma (FCP) te ondersteunen. Mijn werkbasis bevindt zich op de afdeling Gynaecologie en Oncologie in het vooraanstaande academische ziekenhuis Cipto Mangunkusumo, gelegen in het hartje centrum van het drukke en chaotische Jakarta.
Met mijn collega’s in het ziekenhuis
In Jakarta werkt vanuit de Universiteit van Indonesië al sinds 2004 een sterk FCP team van artsen en verloskundigen, die zich inzetten voor het gevecht tegen baarmoederhalskanker en door de jaren heen hun expertise en ervaring hebben opgebouwd. Vanwege het succes en de kracht van het Jakarta team is sinds 2007 het FCP uitgebreid naar andere deelgebieden: Bali, Zuid Kalimantan, Noord Sumatra, Oost Java, Midden Java/Tasikmalaya en Noord Sulawesi. In 2013 is Lombok daaraan toegevoegd. Met de enorme ondersteuning, zowel medisch-organisatorisch als financieel, vanuit de Female Cancer Foundation, heeft het FCP team de mogelijkheid gekregen aldaar de baarmoederhalskanker preventieprogramma’s op te starten en voor enkele jaren te ondersteunen. In 2015 zal het FCP opnieuw worden uitgebreid, dit keer naar de eilanden Flores en West-Papua.
Awareness in Mataram, Lombok
Screening in Mataram, Lombok
Van 14 t/m 24 maart ben ik samen met FCF project manager Carlien Marree en verschillende gynaecologen vanuit FCP Jakarta op missie geweest naar de eilanden Flores, Lombok en West-Papua.
De missie had twee hoofddoelen: evaluatie van het lopende female cancer programma in Lombok en het leggen van belangrijke contacten in Ende (Flores) en Sorong (West-Papua) met de lokale overheid en verschillende instanties binnen de gezondheidszorg als fundament voor de start van het programma in deze gebieden. Dit was voor mij de uitgelezen kans om mij meer te verdiepen in hun werkwijze en de opstart van het programma vanaf het begin mee te maken. Het is enorm leerzaam geweest en heeft mij tevens doen beseffen dat het implementeren van een goed doordacht programma met een simpele screening en behandeling nog niet altijd zo gemakkelijk is. De moeilijkste barrière ligt voornamelijk in communicatie, culturele en religieuze verschillen welke vaak zorgen voor opvattingen, principes, normen en waarden binnen de Indonesische bevolking, die voor ons als Nederlanders soms niet goed te begrijpen zijn. Er zijn vrouwen bij wie uit de screening met azijnzuur (de VIA techniek) naar voren komt dat ze vanwege abnormale celvorming een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van baarmoederhalskanker. Daarom komen ze in aanmerking voor een directe behandeling met cryotherapie en deze kan FCP kosteloos bieden. Sommige vrouwen willen de behandeling echter niet, omdat hun man daar geen toestemming voor geeft en de discussie daarmee gesloten is. In Nederland zou dit voor veel mensen onbegrijpelijk zijn.
Dr. Gatot (FCP) geeft een presentatie aan de verloskundigen en artsen in het district hospital in Ende, Flores.
Tijdens mijn werk besef ik dat de grootste challenge voor het behoud van het FCP met name de verandering van mindset betreft onder de mensen. Dit is iets dat je niet binnen een korte periode bereikt, maar dat veel geduld vereist. Uiteindelijk zal de aanhouder hopelijk winnen en het geduld de vruchten afwerpen. Tijdens de missie naar Lombok was ik verrast door het geweldige enthousiasme van de artsen en verloskundigen en hun ambitie om het programma te verbeteren en uit te breiden naar een groter gedeelte in Lombok. Er is een goede samenwerking tussen het ziekenhuis, de puskesmas (kleine gezondheidscentra), andere gezondheidsinstanties en steun vanuit de lokale overheid. Tijdens de eerste contacten met de artsen en verloskundigen in Ende en Sorong zagen we dezelfde positieve kracht en gedrevenheid. Ook de lokale overheid ondersteunt het programma.
Vorig jaar is het Ministerie van Volksgezondheid een nationaal preventieprogramma voor baarmoederhalskanker gestart. Implementatie van dit programma betekent een enorme verandering binnen het systeem en biedt uiteindelijk toegang om in de toekomst alle vrouwen binnen bepaalde leeftijd te screenen op baarmoederhalskanker. Vrouwen hebben het recht op goede zorg en de mogelijkheid tot vroegtijdige behandeling. Nederland kent sinds 1976 het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker bij vrouwen tussen de 30 en 60 jaar, die elke 5 jaar een uitnodiging ontvangen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Door dit preventieprogramma komen vergevorderde stadia van deze kanker nog maar zelden voor. Het zou zo mooi zijn als Indonesië dit punt ook kan bereiken in de toekomst en er minder vrouwen overlijden aan deze verschrikkelijke vorm van kanker. FCP creëert een weg naar dit uiteindelijke doel en redt hiermee vele vrouwen.
Meeting met de head of the district government in Sorong, West-Papua.
Eind mei zullen in Flores en West-Papua de artsen en verloskundigen getraind worden voor het uitvoeren van VIA screening en het verrichten van cryotherapie. Daarna zal awareness onder de lokale bevolking gecreëerd worden en hoop ik dat er zoveel mogelijk vrouwen (en mannen!) zullen begrijpen hoe belangrijk de gezondheid van hun eigen lichaam is en naar de See & Treat komen.
Ondertussen geniet ik van mijn werk hier, van de lieve mensen om mij heen en het heerlijke Indonesische eten.